Học kế toán cấp tốc tại thanh hóa
Tài khoản hàng tồn kho phản ánh giá trị thực tế của các loại hàng hóa, nguyên vật liệu trong doanh nghiệp.
Chúng ta cùng tìm hiểu các tài khoản này thông qua bài iết dưới đây nhé!
Khái niệm tài khoản hàng tồn kho
Tài khoản hàng tồn kho là một tài khoản trong hệ thống kế toán dùng để ghi nhận giá trị của
các loại hàng hóa, nguyên vật liệu, thành phẩm, và các tài sản lưu động khác mà doanh nghiệp
sở hữu để phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Giá trị của hàng tồn kho trên tài khoản
này phản ánh số lượng và giá trị thực tế của hàng tồn kho tại một thời điểm nhất định, bao gồm
chi phí mua, chi phí chế biến và các chi phí khác liên quan đến việc đưa hàng hóa đến trạng
thái và địa điểm hiện tại.
Phân loại hàng tồn kho
Phân loại hàng tồn kho là bước quan trọng trong quản lý tài sản của doanh nghiệp, giúp xác định
rõ ràng giá trị và tính chất của từng loại hàng hóa. Hãy cùng tìm hiểu về các loại hàng tồn kho và
vai trò của chúng trong hoạt động kinh doanh.
Cụ thể, hàng tồn kho có thể xuất hiện dưới các hình thức sau:
- Tài khoản 151 – Hàng hóa mua đang trong quá trình vận chuyển.
- Tài khoản 152 – Nguyên liệu và vật liệu
- Tài khoản 153 – Công cụ và thiết bị.
- Tài khoản 154 – Chi phí liên quan đến sản xuất và kinh doanh chưa hoàn tất.
- Tài khoản 155 – Sản phẩm hoàn thành.
- Tài khoản 156 – Hàng hóa
- Tài khoản 157 – Hàng hóa gửi đi tiêu thụ.
- Tài khoản 158 – Hàng hóa lưu kho chờ thuế
Theo quy định trong Thông tư số 90/2021/TT-BTC, kế toán hàng tồn kho được ghi nhận trên các
tài khoản 151, 152, 153, 154, 155, 157 theo nguyên tắc giá gốc. Các quy định chi tiết được nêu như sau:
2.1 Tài khoản 151 – Hàng hóa mua đang trong quá trình vận chuyển
Tài khoản này ghi nhận giá trị của các hàng hóa, vật tư (như nguyên liệu, vật liệu, công cụ,
dụng cụ, hàng hóa) đã được mua và thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp, nhưng vẫn
đang trong quá trình vận chuyển, ở bến cảng, bến bãi, kho ngoại quan, hoặc đã về đến
doanh nghiệp nhưng chưa được kiểm nhận và nhập kho.
Hàng hóa và vật tư được xem là tài sản của doanh nghiệp mặc dù chưa được ghi nhận vào kho, bao gồm:
Hàng hóa và vật tư đã được thanh toán hoặc cam kết thanh toán, nhưng vẫn còn lưu giữ tại
kho của người bán, bến cảng, bến bãi, hoặc đang trong quá trình vận chuyển;
- Hàng hóa và vật tư đã được mua từ bên ngoài và đã đến doanh nghiệp, nhưng hiện
đang trong quá trình chờ kiểm tra và xác nhận trước khi được nhập kho.
Lưu ý rằng hàng ngày, khi nhận hóa đơn mua hàng mà hàng hóa chưa được nhập kho,
kế toán sẽ không ghi sổ ngay mà sẽ đối chiếu với hợp đồng kinh tế và lưu giữ hóa đơn
trong hồ sơ “Hàng hóa mua đang vận chuyển”.
Trong tháng, khi hàng hóa nhập kho, kế toán sẽ dựa vào phiếu nhập kho và hóa đơn mua
hàng để ghi sổ vào các tài khoản như Tài khoản 152 “Nguyên liệu, vật liệu” và Tài khoản 153 “Công cụ,
dụng cụ”. Nếu hàng chưa về vào cuối tháng, kế toán sẽ ghi vào tài khoản 151 “Hàng mua đang đi đường”
dựa trên hóa đơn mua hàng. Đồng thời, cần mở sổ chi tiết để theo dõi hàng hóa đang trên đường,
phân loại theo chủng loại, lô hàng và hợp đồng kinh tế.
2.2 Tài khoản 152 – Nguyên liệu, vật liệu
Tài khoản này được sử dụng để ghi nhận giá trị hiện tại và các biến động tăng giảm của
nguyên liệu, vật liệu trong kho của doanh nghiệp. Những nguyên liệu, vật liệu này có thể
được mua từ bên ngoài hoặc tự chế biến, phục vụ cho hoạt động sản xuất và kinh doanh
của doanh nghiệp. Trong tài khoản này, nguyên liệu và vật liệu được phân loại như sau:
Nguyên liệu và vật liệu chính là những thành phần cơ bản cấu thành sản phẩm trong
quá trình sản xuất, đóng vai trò chủ chốt trong việc tạo ra thực thể vật chất của sản phẩm.
Khái niệm này cụ thể cho từng doanh nghiệp sản xuất và không áp dụng cho các doanh
nghiệp thương mại hay dịch vụ. Nguyên liệu và vật liệu chính còn bao gồm cả các bán
thành phẩm mua từ bên ngoài để tiếp tục quá trình sản xuất và hoàn thiện sản phẩm.
- Vật liệu phụ là những loại vật liệu không phải là thành phần chính của sản phẩm nhưng
khi được sử dụng trong quá trình sản xuất, chúng có thể thay đổi màu sắc, mùi vị, hoặc hình
dạng của sản phẩm, đồng thời cải thiện chất lượng hoặc hỗ trợ quá trình chế tạo, bảo quản,
đóng gói và các yêu cầu công nghệ kỹ thuật khác.
Nhiên liệu là các vật liệu được sử dụng để cung cấp nhiệt trong quá trình sản xuất và
kinh doanh, giúp duy trì hoạt động chế tạo sản phẩm. Nhiên liệu có thể ở dạng lỏng, rắn hoặc khí.
- Vật tư thay thế là các loại vật tư được sử dụng để thay thế hoặc sửa chữa máy móc,
thiết bị, phương tiện vận tải, cùng với các công cụ và dụng cụ sản xuất.
- Vật liệu và thiết bị xây dựng cơ bản là những tài sản được sử dụng trong các hoạt động xây
dựng cơ bản. Các thiết bị này bao gồm cả thiết bị lắp đặt và không cần lắp đặt, cùng với công cụ,
khí cụ và vật liệu kết cấu cần thiết để hoàn thiện công trình xây dựng cơ bản.
2.3 Tài khoản 153 – Công cụ và dụng cụ
Tài khoản này được sử dụng để ghi nhận giá trị hiện tại và sự biến động về tăng giảm
của các loại công cụ, dụng cụ trong doanh nghiệp. Công cụ, dụng cụ là những tài sản lao động
không đáp ứng các tiêu chuẩn về giá trị và thời gian sử dụng như tài sản cố định. Do đó, công cụ
và dụng cụ được quản lý và hạch toán tương tự như nguyên liệu và vật liệu.
Theo các quy định hiện hành, nếu những tư liệu lao động sau đây không đáp ứng đủ tiêu chuẩn
để được ghi nhận là tài sản cố định, thì chúng sẽ được phân loại là công cụ và dụng cụ.
- Các thiết bị giáo, ván khuôn, cũng như công cụ và dụng cụ dùng riêng cho công việc lắp ráp và sản xuất xây dựng;
- Bao bì bán kèm hàng hóa có giá riêng, nhưng trong quá trình bảo quản, vận chuyển và lưu trữ, cần tính giá trị hao mòn để trừ dần giá trị bao bì;
- Những dụng cụ và đồ nghề bằng thủy tinh, sành, sứ;
- Công cụ quản lý và thiết bị văn phòng;
- Trang phục và giày dép dành riêng cho công việc,…
Kế toán việc nhập, xuất, và tồn kho công cụ, dụng cụ trên tài khoản 153 được ghi nhận theo giá gốc.
Giá gốc của công cụ, dụng cụ nhập kho được xác định theo các quy định áp dụng cho nguyên liệu,
vật liệu (xem hướng dẫn tại TK 152).
Công cụ và dụng cụ có giá trị lớn hoặc quý hiếm cần được bảo quản đặc biệt. Đối với các
công cụ và dụng cụ có giá trị nhỏ, khi sử dụng cho kinh doanh, phải ghi nhận toàn bộ chi
phí một lần. Nếu công cụ, dụng cụ, bao bì luân chuyển hoặc đồ dùng cho thuê liên quan
đến hoạt động kinh doanh qua nhiều kỳ kế toán, chúng được ghi nhận vào Tài khoản
242 – “Chi phí trả trước” và phân bổ dần vào chi phí trong kỳ.
2.4 Tài khoản 154 – Chi phí sản xuất và kinh doanh chưa hoàn thành
Tài khoản này được sử dụng để tổng hợp chi phí sản xuất và kinh doanh nhằm tính
giá thành sản phẩm hoặc dịch vụ tại các doanh nghiệp sử dụng phương pháp kê
khai thường xuyên trong việc kế toán hàng tồn kho. Đối với những doanh nghiệp áp
dụng phương pháp kiểm kê định kỳ, tài khoản 154 chỉ ghi nhận giá trị thực tế của
sản phẩm và dịch vụ dở dang vào cuối kỳ.
Lưu ý rằng kế toán không được ghi nhận vào tài khoản 154 các loại chi phí sau: Chi phí
bán hàng, chi phí quản lý quỹ, chi phí tài chính, thuế thu nhập doanh nghiệp, các chi phí
khác, chi đầu tư xây dựng cơ bản, chi sự nghiệp, chi dự án, và các khoản được thanh
toán bằng nguồn khác. Tài khoản này chỉ được sử dụng để hạch toán trong trường hợp
quỹ được phép hoạt động sản xuất, kinh doanh hoặc cung cấp dịch vụ theo cơ chế tài chính.
2.5 Tài khoản 155 – Thành phẩm.
Tài khoản này được sử dụng để ghi nhận giá trị hiện tại và sự biến động của các loại
thành phẩm trong doanh nghiệp. Thành phẩm là sản phẩm đã hoàn tất quá trình chế biến,
được sản xuất trong nội bộ hoặc gia công bên ngoài, đã được kiểm tra và đáp ứng tiêu
chuẩn kỹ thuật trước khi được nhập kho.
Trong giao dịch xuất khẩu ủy thác, tài khoản này chỉ được sử dụng bởi bên giao ủy thác
và không áp dụng cho bên nhận ủy thác (bên giữ hộ).
2.6 Tài khoản 156 – Hàng hóa
Tài khoản này được sử dụng để ghi nhận giá trị hiện có và tình hình biến động của các loại
hàng hóa trong doanh nghiệp, bao gồm hàng hóa tại kho, quầy hàng và bất động sản.
Hàng hóa ở đây là các vật tư, sản phẩm được doanh nghiệp mua về với mục đích bán lại
(bán buôn hoặc bán lẻ). Nếu hàng hóa vừa dùng để bán, vừa dùng cho sản xuất hay kinh
doanh mà không phân biệt rõ ràng mục đích, vẫn được ghi nhận vào tài khoản 156 “Hàng hóa”.
Các trường hợp sau đây không được ghi nhận vào tài khoản 156 “Hàng hóa”:
- Hàng hóa được nhận để bán hộ hoặc giữ hộ cho các doanh nghiệp khác;
- Hàng hóa mua về để phục vụ sản xuất và kinh doanh sẽ được ghi vào các tài khoản
- như 152 “Nguyên liệu, vật liệu” hoặc 153 “Công cụ, dụng cụ”, tùy thuộc vào loại hàng hóa.
2.7 Tài khoản 157 – Hàng gửi đi bán
Hàng gửi đi bán được ghi nhận trên tài khoản 157 theo nguyên tắc giá gốc quy định trong
Chuẩn mực kế toán Hàng tồn kho. Tài khoản 157 ghi nhận giá trị của hàng hóa và thành
phẩm đã được gửi đến khách hàng, đại lý, hoặc ký gửi, cùng với các dịch vụ đã hoàn tất
và bàn giao theo hợp đồng hoặc đơn đặt hàng, nhưng chưa được coi là doanh thu bán hàng trong kỳ.
Chi phí vận chuyển, bốc xếp và các chi phí chi hộ khách hàng không được ghi nhận
vào tài khoản này. Tài khoản 157 có thể được phân tích chi tiết để theo dõi từng loại hàng hóa,
thành phẩm gửi bán, dịch vụ đã cung cấp cho từng khách hàng và cơ sở đại lý.
2.8 Tài khoản 158 – Hàng hóa lưu kho chờ thuế
Tài khoản này dùng để ghi nhận sự biến động về tăng, giảm và số lượng hàng hóa
trong Kho bảo thuế. Kho bảo thuế chỉ dành cho doanh nghiệp có vốn đầu tư nước
ngoài để sản xuất hàng xuất khẩu, áp dụng chế độ quản lý hải quan đặc biệt.
Nguyên liệu và vật tư nhập khẩu phục vụ sản xuất được lưu trữ tại Kho bảo thuế mà chưa
phải nộp thuế nhập khẩu và các loại thuế liên quan khác.
Việc hiểu rõ về phân loại hàng tồn kho giúp doanh nghiệp quản lý tài sản hiệu quả hơn,
tối ưu hóa chi phí và tăng cường khả năng cạnh tranh. Hãy áp dụng kiến thức này để cải
thiện quy trình quản lý hàng tồn kho của bạn.
Trên đây là bài viết hướng dẫn về các tài khoản kho, kế toán ATC cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết nhé!
Chúc các bạn thành công!
TRUNG TÂM ĐÀO TẠO KẾ TOÁN THỰC TẾ – TIN HỌC VĂN PHÒNG ATC
DỊCH VỤ KẾ TOÁN THUẾ ATC – THÀNH LẬP DOANH NGHIỆP ATC
Địa chỉ:
Số 01A45 Đại lộ Lê Lợi – Đông Hương – TP Thanh Hóa
( Mặt đường Đại lộ Lê Lợi, cách bưu điện tỉnh 1km về hướng Đông, hướng đi Big C)
Tel: 0948 815 368 – 0961 815 368
Nơi đào tạo kế toán thực hành chất lượng ở Thanh Hóa
Trung tâm học kế toán thuế ở Thanh Hóa
Noi dao tao ke toan thuc hanh chat luong o Thanh Hoa